تحقیق روش نامگذاری و فرمول نویسی ترکیبات دوتایی
ترکیبات دوتایی ترکیباتی هستند که از دو نوع عنصر تشکیل شده اند، هرچند که ممکن است تعداد اتمهای آن زیاد باشد. مانند: H2O, SO3, N2O3 و ….. این ترکیبات به سه گروه زیر تقسیم می شوند:
الف) ترکیبات دوتایی فلز با نافلز
ب) ترکیبات دوتایی نافلز با نافلز
ج) ترکیب های دوتایی هیدروژن و نافلز که در واقع یک نوع ترکیب دوتایی نافلز با نافلز است.
الف) ترکیبات دوتایی فلز – نافلز:
– فرمول نویسی:
– برای نوشتن فرمول شیمیایی این ترکیبات باید به روش زیر عمل نماییم:
1- نماد شیمیایی فلز را سمت چپ و نماد شیمیایی غیرفلز را سمت راست می نویسیم. درست مانند جایگاه آنها در جدول تناوبی.
2- ظرفیت فلز را اندیس غیرفلز و ظرفیت غیرفلز را اندیس فلز قرار می دهیم.
3- در صورت امکان اندیسها را ساده می کنیم.
مثال: می خواهیم فرمول ترکیب اکسیژن با آلومینیم را بنویسیم:
1- نماد شیمیایی فلز یعنی نماد آلومینیم (Al) را سمت چپ و نماد شیمیایی غیر فلز یعنی اکسیژن (O) را سمت راست می نویسیم.
Al O
2- ظرفیت فلز آلومینیم 3 است که به عنوان اندیس غیرفلز قرار می دهیم(Al O3). ظرفیت غیر فلز یعنی اکسیژن برابر 2 است که به عنوان اندیس برای فلز قرار می دهیم. یعنی:
Al2O3
3- 2 با 3 ساده نمی شود. بنابراین فرمول ما بدون تغییر می ماند.
Al2O3
– نامگذاری:
برای نامگذاری این ترکیبات به روش زیر عمل می کنیم:
1- ابتدا نام فلز را می نویسیم.
2- اگر فلز ما چند ظرفیتی بود ظرفیتی را که در ترکیب ما دارد، به صورت اعداد یونانی در پرانتز نمایش می دهیم. اعداد یونانی به شکل زیر هستند:
1- I 6-VI
2- II 7- VII
3-III 8- VIII
4- IV 9- IX
5- V 10- X
3- نام غیرفلز را نوشته و پسوند ” ید” را به انتهای آن می افزاییم. در بعضی از غیرفلزها با افزودن پسوند “ید” نام غیرفلز مقداری تغییر می یابد. به عنوان مثال:
اکسیژن —— اکسید نیتروژن —— نیترید
گوگرد (سولفور) ——-سولفید فسفر ——– فسفید
هیدروژن ——- هیدرید
اگر توجه نمایید فرمول شیمیایی ترکیب را از چپ به راست خواندیم، یعنی همانطور که نوشته بودیم. ابتدا فلز و سپس غیرفلز. در حالت کلی از الگوی زیر پیروی می نماییم:
” نام فلز + (ظرفیت فلزهای چند ظرفیتی با اعداد یونانی) + نام غیرفلز + ید”
مثال: نام ترکیب زیر را بنویسید.
Al2O3
1- نام فلز را می نویسیم: ” آلومینیم”
2- فلز ما چند ظرفیتی نیست بنابراین نیاز به نوشتن ظرفیت ندارد.
3- نام غیرفلز را می نویسیم. ” آلومینیم اکسیژن”
4- پسوند ” ید” را افزوده و در صورت نیاز نام غیرفلز را تغییر می دهیم.
آلومینیم اکسید
